چکیده: سیل یکی از رایج‌ترین مخاطرات طبیعی جهان است که موجب خسارات جانی و مالی فراوانی می‌شود. مدل‌سازی و پهنه‌بندی مناطق در معرض خطر سیل امری ضروری در کاهش احتمال سیل و خسارات حاصل از آن است. هدف پژوهش حاضر مدل‌سازی احتمال سیل‌گیری و تعیین پهنه‌های سیل‌گیر در حوضه آبخیز قره‌سو است. پژوهش بر اساس داده‌ها و اطلاعات سال 1393 انجام شد. در این پژوهش از روش ارزیابی چندمعیاره استفاده شد. با بررسی مطالعات صورت گرفته و نظر کارشناسی تعداد 11 معیار برای تهیه نقشه احتمال سیل‌گیری انتخاب شد. این معیارها عبارتند از: بافت خاک، شدت بارندگی، شیب، تراکم زهکشی، کاربری اراضی، فاصله از آبراهه، مرفولوژی، ارتفاع، رتبه آبراهه، تراکم پوشش گیاهی و شاخص موقعیت توپوگرافیک. پس از استاندارد‌سازی و وزن‌دهی، معیارها بر اساس روش ترکیب خطی وزن‌دار ادغام شدند و نقشه احتمال سیل‌گیری در منطقه تهیه شد. در نهایت، نقشه احتمال سیل‌گیری به 5 کلاس شدت طبقه‌بندی شد. نتایج نشان داد حدود 34/18 درصد حوضه را مناطقی با احتمال سیل‌گیری بسیار کم، 67/25 درصد را مناطقی با احتمال سیل‌گیری کم، 02/26 درصد را مناطقی با احتمال سیل‌گیری متوسط، 56/22 درصد را مناطقی با احتمال سیل‌گیری زیاد و 41/7 درصد را مناطقی با احتمال سیل‌گیری بسیار زیاد تشکیل می‌دهد. میزان حساسیت نتایج نسبت به تغییر در وزن معیارها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از 22 تکرار مدل نشان داد نقشه احتمال سیل‌گیری ارائه شده در این پژوهش از درجه اطمینان مناسب برخوردار بوده و می‌تواند به عنوان مبنایی برای مطالعات آتی در حوضه مورد مطالعه استفاده شود. اجرای اقدامات جبرانی مانند احداث سیل‌بندها، بهسازی و تقویت پوشش گیاهی و حفظ حریم آبراهه جهت کاهش احتمال سیل‌گیری در این حوضه امری ضروری است.
کلیدواژه‌ها: پهنه بندی، تحلیل حساسیت، ارزیابی چندمعیاره، سیل گیری، حوضه آبخیز قره سو